Uzun zamandır hakkında birkaç
kelam etmek istediğim bir çizgi film karakteri var. Bir deniz biyologu olan
Stephen Hillenburg tarafından yaratılan “Sünger Bob Kare Pantolon.”
Çizgi filmlerde bile şiddetin,
düşmanlığın ön planda olduğu dönemin içinden sımsıcak ve tertemiz sıyrılmayı
başaran bir karakter oldu Sünger Bob. Üstelik çizgi filmin çizim kalitesi, son
animasyon tekniklerinin çok gerisinde… Ama kendine has bir özelliğe sahip…
Amerikan sinema endüstrisinin yeni yüzyılda ürettiği en iyi karakterler bu
çizgi filmde toplanıyor.
Dostluk, karşılıksız iyilik
yapma, küçük mutluluklarla hayata bağlanma gibi unsurlar olan çizgi filmde, her
şeyden şikâyet eden Squidward ve her şeyi para olan Bay Yengeç’in karşısında,
dostlukları ve hayata olan sevgileriyle Sünger Bob ve bir denizyıldızı olan
Patrick’i görüyorsunuz.
Su altında yaşamaya karar vermiş
bir sincap olan Sandy Cheeks ise çok güzel bir bakış açısı kazandırıyor.
Okyanusa ait olmayan, ama yine de Bikini Kasabası’nda yaşama şansı bulan bu
sincabın, orayı terk etmesini isteyen kimse yok. Farklılıklara rağmen bir arada
yaşanabileceğini, farklılıkların aslında çok güzel bir renklilik olduğunu
fısıldıyor. İşte bu çizgi filmin bu kadar sevilmesindeki önemli sebeplerden
biri de bu.
2005 yılında beyaz perdeye de
uyarlanmış olan Sünger Bob Kare Pantolon, bireye kazandırılması gereken bütün
insani değerleri sunuyor. Parayı değil, dostluğu önemseyen Sünger Bob, en büyük
hobisi olan denizanası avına bile onlarla oynamak ve dost olmak için çıkıyor.
Yaptığı yengeç burger pişirme
işini, büyük bir aşkla gerçekleştiriyor. Squidward ise ondan daha iyi şartlarda
olmasına karşın, işinden nefret eden, hep negatif enerjiler yayan, kendini dev
aynasında gören, Sünger’in tam karşıtı bir karakter olarak karşımıza çıkıyor.
Bay Yengeç, paradan başka bir şey
düşünmeyerek, ucuz iş gücü istihdamını önemseyerek, maliyetleri kısıp
etrafındakilerin hayatını cehenneme çevirerek, bize tam bir sistem özeti
sunuyor. Tipik bir modern zamanlar patronu olan Bay Yengeç, Disney’in Var Yemez
Amca karakterinin su altındaki yengeç sürümüdür. Ama günümüzün önemli sermayesi
artık paradan çok entelektüel birikim olduğu için, Bay Yengeç’i çalışanları
tarafından önemli yapan şey, yengeç burgerin sır gibi saklanan formülüdür. Sır
formülden bahsetmişken formülü çalmaya çalışan Bay Yengeç’in eski ortağı
Plankton’u da unutmayalım. Plankton çizgi filmin hemen hemen tek kötü
karakteri… Onu kötü yapansa yengeç burger formülünü ele geçirme arzusu…
Bay Yengeç’in kızının genç bir
balina oluşunu düşündüğünüzde belki de paragözlüğünü bir parça anlayabiliriz.
Bir balinanın ihtiyaçlarını karşılamak zor olsa gerek…
Sünger Bob Kare Pantolon, gerçek
dünyayla dalga geçen bir parodi… Ama yine de sistemin varlığını kabul ediyor
içten içe. Patronun sözünden çıkmayan Sünger Bob’un bu kabullenişi, Bay
Yengeç’in paragözlüğünü ifşa etmek için kullanılır aslında. Tabii ki yine de
başka bir dünya hayal eder Sünger Bob. Yaşadığı haksızlığa başkaldırmaz, ama
güzellikler düşler.
Sünger Bob ile Sandy Cheeks
karakterleri ayrı dünyaların ve ayrı cinsiyetlerin canlıları olarak, kadın
erkek eşitliği vurgusu da yapar. Az önce bahsettiğim farklılıkların
önemsizliğinin yanına, çoğunlukla Sandy’i haklı çıkararak bir de pozitif
ayrımcılık eklenir. Bu da ayrı bir analiz olarak değerlendirilebilir.
Pek çok görüşe göre çocuklara değil
yetişkinlere yönelik olduğu değerlendirilse de aslında çocukların izlemesi daha
iyi olacak bir çizgi film Sünger Bob. Espri anlayışı yetişkin bir mizah
kültürüne hitap ediyor görünse de bu mizah anlayışı bir çocuğun zihninde daha
olumlu sonuçlar doğuracaktır. Bundan da önemlisi dostluk, barış ve mutlu olmak
gibi önemli özelliklerin kazanılmasını da sağlayacaktır. Şöyle ki komşusunun
kendinden farklı ırksal ve fiziksel özelliklerini küçümsemeyecek, insani bir
bakış açısıyla büyüyecektir. Sevdiklerine değer verecek, sadece almak isteyen
olmayacaktır.
Bu açıdan bakıldığında bu gerçek
dünya parodisi eğitici bir önem kazanıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder